Her M�sl�man�n, Allah'�n b�t�n kem�l s�fatlar�na sahip, noksan s�fatlar�n hepsinden de uzak oldu�una inanmas� farzd�r.

TENZ�H� ve Selbi S�fatlar

V�c�d
K�dem
Beka
Muhalefet�n lil-hav�dis:
K�yam Bi-nefsih�
Vahdaniyet

Z�T� ve S�B�T� SIFATLAR

Hay�t
�lim
�r�de
Kudret
Tekvin
Sem' ve Basar
Kel�m

--------------------------------------------------------------------------------

V�c�d
Bu s�fat, Allah Te�l�'n�n v�r oldu�unu if�de eder. Allah Te�l�'n�n varl��� ba�ka bir varl��a ba�l� olmay�p, z�t�n�n �cab�d�r. Yani v�c�du, z�t�yla kaimdir ve z�t�n�n v�cib bir s�fat�d�r. Bu sebeble Hak Te�l�'ya V�cib�'l-V�c�d denilmi�tir. B�z� Kel�m �limleri, V�c�d s�fat�na, s�fat-� nefsiyye ad�n� vermi�lerdir. V�c�d'un z�dd� olan adem (yok olma) Allah Te�l� hakk�nda muhaldir. Allah'�n yok oldu�unu iddi� etmek, k�inat� ve i�indeki varl�klar� ink�r etmeyi gerektirir. ��nk� her �ey'i yaratan ve v�r eden O'dur.

--------------------------------------------------------------------------------

K�dem
K�dem, Allah Te�l�'n�n varl���n�n ba�lang�c� olmamas� demektir. Allah Te�l� kad�mdir, ezel�dir. Yani �nce yok iken sonradan v�r olmu� de�ildir. Ge�mi�e do�ru ne kadar gidilirse gidilsin, Cen�b-� Hakk'�n v�r olmad��� bir an, bir zaman, tasavvur edilemez. Asl�nda zaman ve mek�n� yaratan da O'dur. Allah Te�l� zaman ve mek�n kay�tlar�ndan m�nezzeh, ezel� ve kad�m bir Z�t-� Z�lcel�ldir. K�dem'in z�dd� olan hud�s (sonradan olma, belli bir zamanda yarat�lma) Allah Te�l� hakk�nda muhaldir.

--------------------------------------------------------------------------------

Beka
Beka, Allah Te�l�'n�n varl���n�n sonu olmamas�, daima var bulunmas� demektir. Allah Te�l�'n�n varl���n�n ba�lang�c� olmad��� gibi, sonu ve nihayeti de yoktur. O hem kad�m ve ezel�, hem de b�ki ve ebed�dir. Z�ten k�demi s�bit olan bir varl���n, bekas� da v�cib olur. Beka'n�n z�dd� fena, yani, bir sonu olmakt�r. Bu ise, Allah Te�l� hakk�nda muhaldir.

--------------------------------------------------------------------------------

Muhafelet�n lil-Hav�dis
Allah'�n, sonradan v�cud bulan varl�klara benzememesi demektir. Allah Te�l� ne z�t�nda, ne de s�fatlar�nda kendi yaratt��� varl�klara benzemez. Biz Allah'� nas�l d���n�rsek d���nelim, O, h�t�r ve hay�limize gelenlerin hepsinden ba�kad�r. ��nk� h�t�ra gelenlerin hepsi h�dis, yani, sonradan yarat�lm��, yok iken v�r edilmi� �eylerdir. Allah Te�l� ise, v�c�du v�cib, kad�m ve b�k�, her �eyden m�sta�n�, her t�rl� noksandan uzak, b�t�n kem�l s�fatlara sahip olan �l�h� ve mukaddes bir z�td�r. ��bhe yok ki, b�yle y�ce bir Z�t, �nce yok iken sonra v�r olan, bil'�hare tekrar zeval bulan varl�klara benzemez. Nitekim Cen�b-� Hak kendi z�t�n� Kur'�n-� Ker�m'de: arap�a var. "Onun "Hak Te�l�'n�n) benzeri yoktur. O, her �ey'i i�itici ve g�r�c�d�r" (��ra 11) s�zleriyle tavsif etmi�tir. Peygamber Efendimiz de (asm) bu m�nay� te'yiden: "Her ne ki senin akl�na geliyor, i�te Allah Te�l� onun gayr�s�d�r" buyurmu�tur.

--------------------------------------------------------------------------------

K�yam Bi-nefsih�
Allah Te�l�'n�n, ba�ka bir varl��a ve hi�bir mek�na muhta� olmadan z�t� ile kaim olmas� demektir. Mevcudat�n hepsi, sonradan v�cuda gelmi�tir. Bu sebeble de bir Yaradana ve bir mek�na muhta�d�rlar. Buna mukabil her �eyin yarat�c�s� olan Allah Te�l�'n�n v�c�du, z�t�n�n gere�idir ve varl��� hi�bir �ey'e muhta� de�ildir. �ayet Allah da v�r olabilmek i�in ba�ka bir varl��a muhta� olsa idi, O da mahl�k olur ve her �ey'in H�lik� ve ba�lang�c� olmazd�. Halbuki O, her �ey'in H�lik� ve yarat�c�s�d�r. O'ndan ba�ka her �ey mahl�ktur. H�l�k ise, mahl�kuna asla muhta� olmaz.

--------------------------------------------------------------------------------

Vahdaniyet
Vahdaniyet, Allah'�n bir olmas� demektir. Vahdaniyet, Allah Te�l�'n�n kemal s�fatlar�n�n en �nemlisidir. ��nk� bu s�fat, Allah Te�l�'n�n z�t�nda, s�fatlar�nda, fiillerinde bir oldu�unu; saltanat ve icraat�nda ortaks�z bulundu�unu ifade etmektedir.

--------------------------------------------------------------------------------

Z�T� ve S�B�T� SIFATLAR

--------------------------------------------------------------------------------

Hay�t
Cen�b-� Hakk'�n hayat s�hibi olmas�, hayat s�fatiyle muttas�f bulunmas� demektir. Cen�b-� Hak hakk�nda v�cib olan bu s�fat, mahl�katta g�r�len ve maddenin ruh ile birle�mesinden do�an ge�ici ve madd� bir hayat olmay�p ezel� ve ebed�dir. B�t�n hayatlar�n kayna�� olan hakik� hayatt�r. Hayat s�fat�, �lim, �r�de, Kudret gibi kem�l s�fatlariyle yak�ndan ilgilidir. Bu s�fatlar�n s�hibi bir z�t�n, hayat s�hibi olmas� zarur�dir. ��nk� �l� bir varl���n ilim, irade ve kudret gibi kem�l�t�n s�hibi olaca�� d���n�lemez. Bunun i�indir ki, hayat s�fat�n�, Cen�b-� Hakk'�n ilim, irade ve kudret gibi s�fatlarla vas�flanmas�n� sa�layan ezel� bir s�fatt�r, diye t�rif etmi�lerdir. Hayat s�fat�n�n z�dd� mem�t, yani, �l� olmakt�r. Bu ise Allah hakk�nda muhaldir.

--------------------------------------------------------------------------------

�lim
Allah Te�l�'n�n her �ey'i bilmesi, ilminin her �ey'i ku�atmas� demektir. Bu �lemi en g�zel �ekilde, en m�kemmel bir niz�m �zere yaratan ve onu idare eden Z�t-� Akdes'in, yaratt��� varl��� en ince teferruat�na kadar bilmesi gerekir. Zira hakikat�, faydas�, l�zum ve hikmeti bilinmeyen bir �ey, nas�l yarat�labilir? O halde yarat�c�n�n bir �ey'i yaratabilmesi i�in, evvel� ilim s�hibi olmas�, sonra o ilmin icablar�na g�re yaratmas� �artt�r. Bundan ba�ka, �man ve s�lih amel s�hiplerini m�k�fatland�rmak, isyan eden ve k�t� yolda olanlar� da cezaland�rmak, ancak bu kimselerin yapt�klar�n� b�t�n teferruat� ile bilmekle m�mk�nd�r. �lmin z�dd� cehil, gaflet ve unutkanl�kt�r. B�t�n bunlar Hak Te�l� hakk�nda muhaldir.

--------------------------------------------------------------------------------

�r�de
Allah'�n bir �ey'in ��yle olup da b�yle olmamas�n� dilemesi; her �ey'i diledi�i gibi tayin ve tesbit etmesi demektir. Allah Te�l� k�mil bir ir�de sahibidir. Bu k�inat� ezel� olan ir�desine uygun olarak yarat�m�t�r. Bu k�inatta olmu� ve olacak her �ey Allah'�n dilemesi ve ir�de etmesiyle olmu� veya olacakt�r. O'nun her diledi�i mutlaka olur, dilemedi�i de asla v�c�d bulmaz. Bu hususta Kur'an'da:

"Allah diledi�ini yarat�r. Bir i�e h�kmederse (yani onu dilerse) ona ancak 'ol' der, o da oluverir" (�l-i �mr�n, 47) buyrulur.

Had�s-i �er�fte de: "Allah'�n diledi�i oldu, dilemedi�i de olmad�" denilmi�tir. �r�de s�fat�ndan ba�ka me��et ad�nda m�stakil bir s�fat yoktur.

--------------------------------------------------------------------------------

Kudret
Kudret, Hak Te�l�'n�n varl�klar �zerinde ir�de ve ilmine uygun olarak te'sir ve tasarruf etmesi, her �ey'i yapma�a ve yaratmaya g�c� yetmesi demektir. Allah Te�l�'n�n sonsuz bir kudret sahibi oldu�una ve her �ey'e kadir bulundu�una, g�rmekte oldu�umuz �u k�inat ve ihtiva etti�i g�zellik ve �a�maz nizam en b�y�k delildir.

--------------------------------------------------------------------------------

Tekvin
Tekvin; �cad ve yaratma demektir. Tekvin'i m�dum (yok) olan bir �ey'i yokluktan ��karmak, v�c�da getirmek diye �zah etmi�lerdir. Tekvin, Ehl-i S�nnet'in iki hak itikad� mezhebinden biri olan M�t�rid�lere g�re, ilim, irade ve kudret s�fat�ndan ayr� bir s�fatt�r. Yine M�t�rid�lere g�re, Hak Te�l�'n�n yaratmak, r�z�k ve nimet vermek, az�b vermek, diriltmek, �ld�rmek gibi b�t�n fiilleri, tekvin s�fat�na r�cidir. Onun eser ve tecell�si say�l�r. Bunlara s�fat-� fi'liyye (fiil� s�fatlar) da denilir. Kudret ve tekvin, birer kemal s�fat� olup z�dlar� olan acz, Allah hakk�nda muhaldir. E�'ar�lere g�re ise: Allah'�n tekvin s�fat� diye ayr�, m�stakil bir s�fat� yoktur. Tekvin, kudret s�fat�n�n makd�rata (yarat�lmas� takd�r edilmi� �eylere) yaratma �n�nda taall�kundan ibarettir. Yani tekvin, kudret s�fat� i�inde itibar� bir vas�f olmaktad�r. Allah Te�l�'ya M�kevvin isminin verilmesi, O'na, kudret s�fat�ndan ayr�, Tekvin ad�nda bir s�fat�n isn�d edilmesini gerektirmez. �cad etmek, yaratmak, bilfiil v�cuda getirmek, Hak Te�l�'n�n Kudret s�fat�yla olur. M�t�rid�ler Tekvin s�fat�n� Kudret s�fat�ndan ayr� bir s�fat kab�l ettiklerinden, z�t� ve s�b�t� s�fatlar� 8 olarak sayarlar. E�'ar�lere g�re ise bu s�fatlar 7'dir (S�f�t-� Seb'a).

--------------------------------------------------------------------------------

Sem've Basar
Allah'�n her �ey'i i�itip, her i�i g�rmesi demektir. Sem' ve basar s�fatlar� da Allah'�n ezel� ve ebed� kem�l s�fatlar�ndand�r. Allah'�n i�itip g�rmesine, uzakl�k - yak�nl�k, gizlilik - a��kl�k, karanl�k - ayd�nl�k gibi mefhumlar bir engel te�kil edemezler. O, i�imizdeki f�s�lt�lar�, kalbden ve g�n�lden yapt���m�z dualar� i�itir. Hikmetine uygun �ekilde kar��l�k verir. Hak Te�l�'n�n Sem�' ve Bas�r, yani, her �ey'i en iyi i�itici ve en iyi g�r�c� oldu�u, Kur'�n-� Ker�m'de defalarca zikredilmi�tir. Sem' ve Basar s�fatlar� birer kem�l s�fat� oldu�undan, z�dlar� olan a'm�l�k (g�rmemek) ve sa��rl�k (i�itmemek) Z�t-� B�r� hakk�nda muhal olan noksan vas�flardand�r.

--------------------------------------------------------------------------------

Kel�m
Allah Te�l�'n�n harfe ve sese muhta� olmadan konu�mas� demektir. Allah Te�l�'n�n kel�m, yani, s�yleme, konu�ma s�fat� vard�r. Bu s�fat ezel� ve ebed�dir. Bu sebeble Allah'a M�tekellim denilir. Kur'�n-� Ker�m'e de Kel�mullah tabir edilir. Allah'�n peygamberlerine bildirdi�i vahiyler, onlara verdi�i �l�h� kitablar, mahl�kat�na g�nderdi�i ilhamlar, hep O'nun Kel�m s�fat�n�n bir tecell�sidir.